"Yeşil Yol Projesi" Devlet ve Sermayenin Doğa ile İmtihanı
Açıklama
Elinizdeki kitap, bir fenomen olarak karşımıza çıkan Doğu Karadeniz Bölgesi Kalkınma Projesi Eylem Planı’nın parçası olan “Yeşil Yol Projesi”nin insana, topluma ve doğaya etkilerini tarihsel, ilişkisel ve bütünlüklü bir çerçevede analizi ve olası sonuçları tartışmaya açmaktadır. Yazarımız inceleme konusunu açıklayabilmek için öncelikle eleştirinin pratik bağlamlardan soyutlanmış fenomenin sınırlarını ortadan kaldırmayı amaçlayan, eleştirel bir analize tabi tutar. Fenomenin ya da “şeyin kendisi” Karel Kosik’in de çok güzel ifade ettiği gibi “var olanın varlığı kendini dolaysızca ve anda göstermez.” Günlük dilde görünüşler dünyası gerçeklikle ilgili tüm anlamını kendi üzerine alarak, görünüşte kendilerini gerçek dünya gibi sunulurlar. Oysaki, yazarımız diyalektik yöntemi kullanarak “şeyin kendisini” verili hallerini kabul etmeyerek irdelemeye tabi tutar; bütünden parçaya, sistemden içeriye ilişkisel bağlantıları kurarak teşhir eder ve yeniden düşünsel inşayı gerçekleştirir.
Doç. Dr. Berna Güler
“Yeşil Yol Projesi”nde “yeşil” ifadesinin kullanılması oldukça anlamlı. Kamusunu kaybetmiş devlet şirketleştiği ölçüde, şirketlerle birlikte “kamu özel işbirliği” ve “kamu ihaleleri” üzerinden doğayı sermaye birikim sürecine çekiyorlar. Türkiye gibi ulus devletler ve sermayeler dünya ölçeğinde devam eden sürece belirli bir gecikme ile katılıyorlar. Derinleşerek genişleyen birikim sürecine etkin bir şekilde (görece artı-değer üzerinden) dahil olamayan devlet-sermayeler daha fazla doğaya yöneliyorlar. Son yıllarda Türkiye’de siyasi iktidarın “kalkınma” ideolojisi üzerinden meşrulaştırdığı “projeler” doğayı tahrip ettiği ölçüde projenin konusu olan mekanlarda yaşayan toplulukların yaşam ortamını da olumsuz etkiliyor.
Yazarımız Derya İnce “nedenlerini kaybetmiş tahribatı” kavramsal düzeyde ele alıp incelemekle yetinmeyip yıkım sürecini yaşayanların arasına katılarak onların düşüncelerini de bizimle paylaşıyor. “Şirket kim lan şirket kim” diye dile gelen haklı isyanlara yıkımın nedenlerini açıklayacak bir çalışma. “Şirketi”, şirketin içinde yer aldığı sermaye birikimini ve şirketleşen devletlerin neden doğaya yöneldiğini yaşamın içinden dile getiriyor kitabımız.
Prof. Dr. Fuat Ercan
İÇİNDEKİLER
“Yol” hikâyesine dair birkaç söz/ Berna Güler
Janus’un Çifte Yüzü: Zaman karanlığa karşı kendi hayırlarını da biriktiriyor/ Fuat Ercan
GİRİŞ
BİRİNCİ BÖLÜM
DOĞANIN SERMAYE BİRİKİM SÜRECİNE İÇERİLME AŞAMALARI
ÜRETİM/ÜRETİMDE DOĞANIN HÂKİM ROLÜ
Üretim Biçimleri ve Doğa
SERMAYE BİRİKİM MEKANİZMASI İÇERİSİNDE DOĞANIN KONUMU
Bir Süreç Olarak Sermaye Birikimi
Metalaşma ve Metalaşma Sürecinde Doğa
Doğal Varlıkların Metalaşma Örüntülerine Dahil Edilmesi
İKİNCİ BÖLÜM
SERMAYE BİRİKİM SÜRECİNDE YENİ BİR SÖYLEM: KALKINMA AJANSLARI
BİR SÖYLEM VE MÜDAHALE OLARAK KALKINMA .
Kalkınma Hamlesinin Bir Diğer Uğrağı: Bölgesel Kalkınma Anlayışının Açığa Çıkışı
Bölgesel Kalkınma Aracı Olarak Kalkınma Ajansları
Kalkınma Ajanslarının Kurulumunda Yeni Bölgeselcilik ve Yönetişim
Bölgesel Aktör Olarak Kalkınma Ajansları
TÜRKİYE’DE BÖLGESEL KALKINMA UYGULAMALARI VE KALKINMA AJANSLARI
Türkiye’de Bölgesel Kalkınma Anlayışının Ortaya Çıkışı
Bölgesel Kalkınma Uygulamaları
Kalkınma Ajanslarının Devreye Girişi
Kalkınma/Bölgesel Kalkınma ve Devlet İlişkisine Dair Değerlendirme
DOĞU KARADENİZ BÖLGESİNİ KALKINDIRMA ARAYIŞI OLARAK YEŞİL YOL PROJESİ
DOKAP Eylem Planı’nda Kalkınma Ajanslarının Etkisi ve Planın Yürütülmesi
DOKAP Eylem Planı’nda Doğa ile Kurulan İlişki
Turizm
Enerji
Yeşil Yol Projesi
Yeşil Yol Projesi’nin İhale Süreçlerine İlişkin Değerlendirme
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
RİZE’DE DOĞA İLE KURULAN İLİŞKİNİN DÖNÜŞÜM HİKAYESİ:
YEŞİL YOL PROJESİNİN YAYLACILIĞA VE TURİZME ETKİSİ
RİZE İLİNİN SOSYO-EKONOMİK YAPISI
Turizm Sektörüne Bakış
Yaylacılık Faaliyetleri
Yayla Turizmi
RİZE ÇAMLIHEMŞİN’DE YAYLACILIK VE YEŞİL YOL’UN İZLERİ
ARAŞTIRMA AMACI VE KAPSAMI
ARAŞTIRMANIN YÖNTEMİ
ALAN ÇALIŞMASININ UYGULANMASI
RİZE’DE YAYLACILIĞIN DÖNÜŞÜMÜ VE TURİZMİN AÇIĞA ÇIKIŞI
Geleneksel Yaylacılık
Geleneksel Yaylacılıkta Kadının Yeri
Değişen Koşullar, Değişen İşler
Değişmeyenin Devamı Olarak Yaylacılık
Değişen İş: Turizme Yönelik Çabalar
Değişen Koşul: Yayla Yolları ve Yayla Yapılaşmaları
KALKINMA ARACI OLARAK YEŞİL YOL PROJESİ’NİN ETKİLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ
Yeşil Yol Projesi’ne Bakış
Projenin Turizm Anlayışına Dair
Yeşil Yol’un Mevcut Faaliyetlere Etkisi
Kalkınmanın Gerçekleşme Vaadi
Kalkınma Projesinin Doğa ve Kültür Üzerine Etkileri
Yaylacıların Devlete İlişkin Değerlendirmeleri
Yeşil Yol’a Karşı Toplumsal Direnç
BKİ ve Sivil Toplum Kuruluşlarının Projeye Yaklaşımları
SONUÇ: “YEŞİL YOL DEMEYELİM BUNA TEK SÖYLENMEYECEK ŞEY “YEŞİL”
KÜNYE
SAV Sosyal Araştırmalar Vakfı
ISBN 978-605-9816-25-0
Sosyal Araştırmalar Vakfı 76
Sertifika No: 47097
“Yeşil Yol Projesi”
Devlet ve Sermayenin Doğa ile İmtihanı
Derya İnce
Birinci Basım Aralık 2023
Yayına Hazırlayan
Serap Korkusuz
Kapak Tasarımı
Selin Yazıcı
Baskı Öncesi Hazırlık
Ülkü Gündoğdu
Baskı ve Cilt
Nas Ajans Basım Yayın Tanıtım San. ve Tic. Ltd. Şti.
Topkapı Odin Center, Maltepe Mah. Gümüşsuyu Cad.
No: 28/411 Zeytinburnu/İstanbul Tel: 0 212 576 82 21
Sertifika No: 46523
Fiyatı: 120 TL
